ارومیه، این دولت و این آزمون
درباره دریاچه ارومیه دولت در هفته گذشته یک کار خیلی خوب انجام داد، و یک کار قابل تامل هم در دست انجام دارد که امیدواریم دراین باره شنوای آرای کارشناسان باشد. کار خوب موضوع تخصیص بودجه یک میلیارد دلاری مهار ریزگرد به حل مشکل دریاچه ارومیه است.(ضرورت این موضوع ماه گذشته در همین ستون ذکر شده بود.آنچه که اکنون امیدوارمان می کند به تداوم گفتگوی کارشناسی با دولت).این یک میلیارد ماجرایی طولانی دارد. در ابتدا صراحتاً گفته شده بود این مبلغ صرف بیابانزدایی در عراق با هدف کاهش ورود ریزگرد به ایران می شود. بعد از اعتراض گسترده کارشناسان، گفته شد نه، این پول با همان هدف اما در ایران هزینه می شود. در حالی که معلوم نبود چگونه می شود ریزگردی را که از بیرون می آید با پروژه هایی در داخل کشور مهار کرد. حالا گفته می شود که بخش اعظم این پول صرف نجات دریاچه ارومیه خواهد شد. این تصمیم خوب، که هم مانع اتلاف بیت المال می شود و هم به حل بحرانی ترین مشکل محیط زیست ایران کمک می کند، البته جای تقدیر دارد. اما تصمیم قابل تامل دولت، طرح پمپاژ آب از ارس به دریاچه ارومیه است. طرحی که مشخص نیست به فرض اجرای آن چقدر در احیای این دریاچه نقش داشته باشد، در حالی که آثار سوء آن بر زیستبوم های پهناور و کم نظیری مثل مراکان، ارسباران و دشت مغــان غیر قابل انکار است. واقـــــــعاً دولت می خواهد برای نجات دریاچه ارومیه تیر خلاص شلیک کند به نیمه شمالی استانهای آذربایجان غربی و شرقی و اردبیل؟همچنانکه ذکر شد تجربه آن یک میلیارد دلار می گوید که نمی توان از گفتگوی کارشناسی با دولت ناامید بود. دیدگاه فنی در این باره فقط متعلق به مهندسان سیویل "پروژه دوست" ! وزارت نیرو نیست و خوب است که دولت به نظرات دیگران هم گوش بدهد.
بحران دریاچه ارومیه را سه عامل ایجاد کرده است: الف) سد سازی بی رویه ب)میانگذر دریاچه ج ) کشاورزی بدون ضابطه و ناپایدار. دولت کنونی مسئول ایجاد هیچکدام از این سه مشکل نیست. پس نباید به هیچ وجه معذب و شرمگین باشد از خلع اثر چند تا از سدهای موجود، برچیدن میانگذر فعلی و تغییر نظام کشاورزی منطقه . دولت اگر چه می تواند از اتهام بسط بحران دریاچه ارومیه دامن به سلامت برکشد،اما دستیازی به طرح های پر هزینه و مخرب (و بی فایده) و همچنین تعلل در جبران اشتباهات قبلی، آن را شریک می کند در همه قصورهایی که باعث شده پهنه وسیعی از طبیعت ایران در معرض نیستی و ویرانی قرار بگیرد. ماجرای دریاچه ارومیه برای دولت کنونی آزمونی کم اهمیت تر از موضوعاتی مثل انرژی هسته ای و هدفمندی یارانه ها نیست.